با فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی بسیاری از کسب و کارها به استفاده از این شبکه‌ها روی گردان شده‌اند و حضور کسب و کارهای مختلف در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی کاملا مشهود است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد استفاده از ایمیل در نسل جوان و نوجوان رو به کاهش است. طبق آماری که موسسه “ComScore” در سال 2011 ارائه کرد، استفاده از ایمیل بین نوجوانان 13 تا 19 ساله در آمریکا در طی یک سال با کاهش 59% روبرو شده و تنها افزایش استفاده از ایمیل در همان سال مربوط به افراد بالای 55 سال بود.
این آمار منطقی به نظر می‌رسد، چرا که نسل جوان و نوجوان به دنبال روش‌های ساده، سریع و جذاب‌تری برای حضور در فضای مجازی هستند. ولی زمانی که صحبت از کسب و کار یا ارتباطات مهم و حساس می‌شود، این بسترها اطمینان چندانی ندارند.
آنچه مسلم است، این است که ایمیل یک بستر پیام‌رسان و کارآمد است و پایه بسیاری از خدمات ارتباطی است. بنابراین نمی‌توان دنیا را بدون ایمیل تصور کرد. درست مثل دفاتر پست، که حضور آنها در تمام جوامع برای تبادل مکاتبات کاغذی و مرسوله‌‌های پستی ضروری به نظر می‌رسد. با این حال، برای همگام ماندن با تحولات دنیای مدرن، باید در دیدگاهمان نسبت به ایمیل یا رایانامه تجدید نظر کنیم. ایمیل زمانی که به درستی بکار گرفته شود می‌تواند ابزار بسیار کارآمد و قدرتمندی باشد.
ایمیل درسایه شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی محبوب مانند فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام و لینکدین قابلیت‌های گوناگون ومتنوعی ارائه می‌کنند و هر کدام طرفداران خود را دارند. اما تمامی آنها در یک چیز مشترک هستند؛ اکثر شبکه‌های اجتماعی متعلق به شرکت‌های خصوصی بوده که هدف درآمدزایی و جذب سرمایه بازار را دارند. از طرفی، فرایند ارزش‌گذاری شرکت‌های اینترنتی (و بخصوص غول‌های شبکه‌های اجتماعی) اخیرا رشد قابل توجهی داشته و نشان از رغبت بازار به سرمایه‌گذاری در این زمینه دارد.
ایمیل اما، ماهیتی مستقل دارد. یعنی هیچ کس نمی‌تواند آنرا در اختیار خود گیرد و برخلاف شبکه‌های اجتماعی، قابلیت جذب ثروت بازار را ندارد. بر اساس تئوری ارزش، اگر چیزی ارزش بازار نداشته باشد (مانند هوا، آب و …) همیشه مفروض می‌ماند. ایمیل مدتهاست در دنیای ارتباطات حضور داشته (حتی پیش از ظهور وب)، و به همین دلیل است که اهمیت آن فراموش شده است.
آخرین و شاید مهمترین موضوع اینکه، ایمیل آن رفتار واگیردار که رسانه‌های اجتماعی از آن بهره می‌برند را ندارد. محیط ایمیل کماکان یک فضای خصوصی است. کسی نمیداند یک آدرس ایمیل در کدام فهرست‌ها اشتراک دارد و یا با چه آدرس‌هایی مکاتبه و تعامل دارد. این درحالیست که به واسطه فیس بوک، بسیاری از افراد حتی از وعده‌های غذایی و علایق همدیگر نیز آگاه می‌شوند. فعالیتهای ایمیلی کاربران شخصی است و اطلاعات آن در اینترنت پخش نمی‌شود، که البته چنین چیزی اصلا به مذاق بازاریابان خوش نمی‌آید.
ایمیل، یک نیاز همگانی
ایمیل در مقایسه با دیگر کانالهای آنلاین برقراری ارتباط شاید ظاهرا از مد افتاده و قدیمی به نظر برسد، ولی میزان استفاده از این بستر در کسب و کار و برای فعالیتهای جدی و رسمی همچنان بیشتر از شبکه‌های اجتماعی است. بنابراین برای تعامل و دسترسی مستقیم به مخاطبان، بستر ایمیل همچنان امن‌ترین کانال است. چرا که مخاطبان لزوما در تمام شبکه‌های اجتماعی حضور ندارند و در نتیجه نمی‌توان از یک شبکه برای هدف گرفتن همه مخاطبان استفاده کرد.
ایمیل یک آدرس شناسایی منحصر به فرد است
همانطور که گفته شد، همه ترجیح می‌دهند در آن واحد در چندین شبکه اجتماعی و با اهداف و فعالیتهای متنوع عضو باشند، در صورتی که تنها یک یا دو آدرس ایمیل فعال دارند. بنابراین، آدرس ایمیل تنها نشانی منحصر به فرد مخاطبان خواهد بود که از آن حتی برای ثبت نام و عضویت در شبکه‌های اجتماعی مختلف استفاده می‌شود. همین موضوع دلیل محکمی است که اطمینان می‌دهد هنوز زمان زیادی تا منسوخ شدن ایمیل باقیست.
ایمیل یک منبع مطلوب است
بر اساس تحقیقات مختلف و در سال‌های پیاپی، بارازیابی ایمیلی با اختلاف در صدر مقرون به صرفه‌ترین کانالهای بازاریابی با نرخ بازگشت سرمایه 4400% قرار گرفته است. به عبارت ساده‌تر؛ آنچه از بازاریابی ایمیلی انتظار می‌رود این است که برای هر دلار هزینه تبلیغات در این حوزه، انتظار بازگشت 44 دلار وجود دارد.
چرا که بیشتر مشتریان، از طریق ایمیل با کسب و کارها در ارتباط هستند. 93 درصد از کاربران درخواست اشتراک در خبرنامه ایمیلی برند محبوب خود را دارند، در حالی که تنها 15 درصد از افراد توسط فیس بوک و4 درصد آنها از طریق توئیتر با برند محبوب خود در ارتباط هستند.
بیشتر شبکه‌های اجتماعی این ارزش را تشخیص داده‌اند. شاید به همین دلیل است که فیس بوک هم به کاربران خود یک حساب ایمیل با آدرس @facebook.com ارائه کرده است.
بهبود بازاریابی ایمیلی با شناسایی چالش‌های بستر ایمیل
بر اساس تحقیقات مختلف و طی سال‌های متمادی، بازاریابی مبتنی بر ایمیل با اختلاف یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌هایی است که بازگشت سرمایه معادل 4400% دارد و در سال‌های اخیر شاهد رونق دوباره آن هستیم. اما پیش از آنکه نهایت استفاده را از این کانال بازاریابی ببریم، باید با چالش‌ها و محدودیتهای اصلی این بستر آشنا باشیم.
درست مثل هر ابزار و کانال ارتباطی، ایمیل هم با حاشیه‌ها و مسائلی دست به گریبان است که اگر درست شناسایی شوند، قابل مدیریت بوده و ارزش ایمیلهای تجاری را صد چندان می‌کند.
هرزنامه، آفت دنیای ایمیل
هرزنامه‌ها و ایمیلهای ناخواسته، بیرحمانه‌ترین نوع ایمیل است. کاربران باید در تشخیص ایمیلهای هرزنامه و جعلی از ایمیلهای واقعی، نهایت دقت را داشته باشند. شاید آزاردهنده‌ترین نوع آن، همین بازاریابان اینترنتی هستند که تلاش دارند کلیه محتواهای تجاری خود را تحت هر شرایطی به ایمیل مشتریان ارسال نمایند.
ایمیلهای جعلی
غیر از مشکل هرزنامه‌ها باید به این موضوع هم توجه داشت که فعالان تجاری تنها افرادی نیستند که علاقه زیادی به بستر ایمیل دارند. کلاهبرداران و هکرها نیز به این جرگه پیوسته‌اند. با ظهور سرقت‌هایی که مبتنی بر مهندسی اجتماعی است، دیگر هیچ کسی در امان نیست و همه باید در خصوص حملات فیشینگ و ایمیلهای سازمانی جعلی هم هوشیار باشند.
ایمیل یک کانال خصوصی است
یکی از تفاوت‌ها و البته محدودیتهای ایمیل نسبت به شبکه‌های اجتماعی آن است که در ارتباط ایمیلی، تنها گیرنده یا گیرنده‌های مشخصی پیام شما را می‌بینند. در صورتی که شبکه‌های اجتماعی، کاربران را به استفاده از مکالمه در فضایی گسترده‌تر و قابل رویت برای سایرین تشویق می کنند. به عبارتی، معمولا گفتگوها در شبکه‌های اجتماعی حتی برای افرادی که مستقیما در آن شرکت ندارند؛ قابل دیدن است. ولی ایمیل درانتقال پیام بسیار مستقیم‌تر است. ایمیل معمولا بین دو نفر رد و بدل می شود و شنونده دیگری را به مکالمه دعوت نمی‌کند.
از طرفی با درک این محدودیت ایمیل، می‌توان از آن به عنوان نقطه قوت استفاده کرد. یک ایمیل هیچ جوابی دریافت نمی‌کند مگر اینکه شخصی باشد. ولی با این وجود، بستر ایمیل یکی از بهترین روش‌های ارسال پیام‌های مستقیمی مانند خبرنامه و اطلاعیه است که کاری با مکالمه و صحبت مستقیم ندارند.
نمایش ایمیل در ابزارهای مختلف
برای این که یک ایمیل بهترین تاثیرگذاری را داشته باشد، بهتر است ظاهری فراتر از یک متن ساده داشته باشد. استفاده از HTML بجای متن ساده در نوشتن متن پیام بسیار کارامد است. ولی آنچه باید توجه داشت، این است که ایمیل در جستجوگرهای مختلف و ابزارهای نوینی مثل تبلت و گوشی هوشمند یا ساعت‌های هوشمند با ظاهری متناسب و درست نمایش داده شود.
کدنویسی و طراحی ظاهر متناسب برای متن پیام، ممکن است برای بسیاری از افراد سخت باشد و آنها را از استفاده از بستر ایمیل منصرف کند. خوشبختانه شرکت‌هایی مانند Campaign Monitor و MailChimp با معرفی قالبهای بسیار خوب به کاربران در طی این مسیر کمک می‌کنند.
پس از طراحی نهایی پیام و پیش از زدن دکمه “ارسال”، لازم است نحوه نمایش پیام در ابزارهای مختلف و با مرورگرهای مختلف بررسی شود تا درستی و کامل بودن نمایش پیام درهر شرایطی بررسی شود. چراکه در غیر اینصورت تاثیر منفی پیام ناقص از سود آن بیشتر خواهد بود.
ایمیل، یک پیام سربسته است
زمانیکه پستی در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شود، همه کاربران ممکن است آنرا ببینند ولی افراد برای دیدن پیام‌های ایمیل خود باید وارد ایمیل خود شده و پیام را باز کنند. نحوه انتشار همگانی محتوی در شبکه‌های اجتماعی هم یک مزیت به حساب می‌آید هم ایراد، چرا که محتوی یکسانی برای همه مخاطبان ارائه می‌شود، با هر سطحی از اطلاعات و توانایی که باشند. در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت روی همه تاثیر یکسانی داشته باشد.
اما بر خلاف محتواهای یکبار مصرف در شبکه‌های اجتماعی، یک پیام ایمیلی، تا زمانی که خوانده نشده باشد، در پیام‌های دریافتی کاربر جلب توجه می‌کند. از این ویژگی می‌توان به نفع بازاریابی ایمیلی استفاده کرد؛ تولید خبرنامه، و قرار دادن مهمترین محتوای مربوط به کسب و کار در مقابل دیدگان کاربران بهترین کار است و می‌توان محتوای ایمیل رابه تناسب مخاطبان ایجاد کرد.
